Świetlik lekarski – pozwala zadbać nie tylko o wzrok

Kolejną rośliną o licznych właściwościach leczniczych, wartą, aby dokładniej się z nią zapoznać, jest świetlik lekarski. W medycynie naturalnej znajduje zastosowanie już od średniowiecza, wykazując skuteczność nie tylko na problemy ze wzrokiem, ale i inne schorzenia. Sprzyja temu bogaty skład świetlika, dostarczający organizmowi wielu substancji odżywczych.

Świetlik lekarski – co to za roślina?

Świetlik lekarski, (Euphrasia rostkoviana), to jednoroczna roślina rosnąca w naturze w całej Europie. Według różnych źródeł jest zaliczana do rodziny zarazowatych lub trędownikowatych, lecz częściej stosuje się pierwszą systematykę.

Jego łodyga dorasta do 30 cm wysokości, wyrastają z niej nieduże liście elipsowatego albo jajowatego kształtu. Kwiaty także są niewielkie, białe z odcieniem fioletowym i żółtą plamką na samym brzegu płatków. Można spotkać się z innymi nazwami tej rośliny, zwanej w kulturze ludowej ptasim oczkiem, mlecznym złodziejem czy świetlikiem łąkowym.

Świetlik łąkowy – co wyróżnia jego skład?

Materiałem zielarskim używanym w fitoterapii, odmianie medycyny naturalnej, są młode pędy, liście oraz kwiaty świetlika. Zbiera się je na początku okresu kwitnienia i poddaje procesowi suszenia, który nie wpływa negatywnie na ich właściwości lecznicze. W tej kwestii świetlik ma czym się pochwalić, a jego działanie jest bezpośrednio powiązane z bogatym składem chemicznym.

Ziele zawiera prawdziwe bogactwo cennych związków aktywnych biologicznie, o których można śmiało powiedzieć, że kompleksowo oddziałują na ludzki organizm. Różnorodność substancji odżywczych zawartych w różnych częściach świetlika wskazują również specjaliści, a najważniejsze spośród nich to:

• witamina A;
• witaminy z grupy B;
• witamina C;
• witamina D;
• sole mineralne: cynku, jodu, krzemu, manganu, miedzi i żelaza;
• flawonoidy, w tym szczególnie cenna kwercetyna i rutyna;
• kwasy fenolowe: chlorogenowy, felurowy, galusowy, kawowy;
• garbniki;
• olejki eteryczne;
• fitosterole, w tym rutozyd, luteolina, apigenina;
• irydoidy glikozydowe, katalpol, eufrozyd, aukubina, katalpozyd, iksorozyd, genipozyd;
• aminokwasy;
• substancje woskowe i żywicowe.

Świetlik lekarski – które jego właściwości lecznicze warto podkreślić?

Analizując skład chemiczny świetlika łąkowego, można śmiało powiedzieć, że zawiera niemal wszystko, czego potrzebuje ludzki organizm. Dzięki temu uda się wzmocnić osłabiony stan zdrowia, wspomagając jednocześnie proces leczenia różnych schorzeń i zapobiegając ich nawrotom w przyszłości. To właśnie te substancje czynne biologicznie decydują o działaniu świetlika, który wykazuje właściwości:

• przeciwzapalne;
• przeciwbakteryjne;
• przeciwgrzybicze;
• antywirusowe;
• antyoksydacyjne;
• antyalergiczne;
• ściągające;
• uspokajające;
• uszczelniające ściany naczyń krwionośnych.

Świetlik łąkowy – jaki jest zakres jego zastosowania?

Takie właściwości przekładają się na zastosowanie świetlika lekarskiego. Można go używać w różnych postaciach, suszu do zaparzania zdrowotnego naparu, czy też suplementów diety, gdzie jest podstawowym składnikiem aktywnym, decydującym o ich działaniu.

Znajdziemy go zarówno w tabletkach do użycia wewnętrznego, jak i w żelach i maściach, leczniczych i do codziennej pielęgnacji skóry. Biorąc pod uwagę działanie terapeutyczne świetlika, podstawowy zakres jego zastosowania to:

Leczenie chorób oczu i wzmocnienie wzroku

W tym przypadku można go używać samodzielnie lub w połączeniu z innymi substancjami wspierającymi narząd wzroku. Najwyższą skuteczność wykazuje razem z luteiną, a mieszanka sprawdza się przy takich dolegliwościach dotyczących oczu jak:

• stany zapalne o zróżnicowanym podłożu, wirusowym, bakteryjnym, alergicznym, czy spowodowane przez zakażenie grzybicze i jest skuteczny między innymi na zapalenie spojówek albo powiek;
• zespół „suchego oka”, przewlekłe i trudne w leczeniu schorzenie, którego jedną z przyczyn jest za mała ilość łez, zmiany hormonalne, inne choroby, takie jak cukrzyca, alergie i nadciśnienie tętnicze, oraz przebywanie w klimatyzowanych pomieszczeniach. Objawia się uczuciem suchości, pieczeniem i podrażnieniem oczu oraz powiek;
• efekty zmęczenia, którego przyczyną może być za silne, za słabe lub sztuczne oświetlenie, wielogodzinna praca przy komputerze, nadmierne wytężanie wzroku;
• podrażnienia i zaczerwienienie oczu spowodowane przez kurz, pyłki roślin, promieniowanie słoneczne, smog, spaliny, wiatr, zmiany temperatury czy dużą wilgotność powietrza;
• wspomaganie leczenia owrzodzeń wokół oczu, takich jak np. jęczmień i ropne zapalenie oka.

Wymienione powyżej symptomy można skutecznie złagodzić z pomocą nie tylko maści ze świetlikiem. Doskonale nadają się do tego również kompresy nasączone wyciągiem z tej rośliny i kładzione na powieki.

Infekcje dolnych dróg oddechowych

Ziele świetlika warto mieć w swojej domowej apteczce także ze względu na jego właściwości pomagające poradzić sobie z infekcjami w obrębie dróg oddechowych. Przydaje się szczególnie w sezonie grypowym, zwłaszcza w postaci gorących inhalacji, naparów lub herbatek, szybko przynoszących ulgę podrażnionemu gardłu, łagodzących jednocześnie kaszel i chrypkę.

Układ trawienny

Warto również rozważyć zastosowanie świetlika w celu usprawnienia pracy układu trawiennego, którego zaburzenia mogą skutecznie utrudnić codzienne funkcjonowanie. Jego działanie w tej kwestii polega na zwiększeniu ilości wydzielanego soku żołądkowego oraz żółci, dzięki czemu skutecznie przeciwdziała np. zapaleniu żołądka, wątroby i kolce żółciowej, eliminując ich najbardziej uciążliwe symptomy.

Inne zastosowania zdrowotne

Zakres użycia tej szczególnej rośliny w celach leczniczych jest oczywiście o wiele szerszy niż trzy podstawowe przykłady przedstawione powyżej. Specjaliści od ziołolecznictwa zalecają jego stosowanie także w przypadku innych dolegliwości:

• trudności z zasypianiem i bezsenności;
• bólów głowy;
• alergii;
• za wysokiego poziomu cukru we krwi;
• objawów zmęczenia;
• niedociśnienia tętniczego.

Świetlik lekarski – czy znajduje zastosowanie w kosmetyce?

Świetlik znajduje nie tylko coraz szersze zastosowanie w medycynie naturalnej, powszechnie, i to od wielu lat, jest używany jako składnik wielu kosmetyków przeznaczonych do codziennej pielęgnacji skóry. Producenci, zwłaszcza kremów do delikatnej skóry twarzy i wokół oczu, już dawno docenili jego właściwości kosmetyczne, przede wszystkim:

• kojące, szybko łagodzące podrażnienia i zaczerwienienia naskórka;
• nawilżające, przeciwdziałające nadmiernemu przesuszaniu skóry;
• redukujące widoczność charakterystycznych worków pod oczami;
• przywracające skórze witalność, blask i młody wygląd;
• zmniejszające opuchliznę, zwłaszcza w okolicy oczu;
• wygładzające istniejące zmarszczki i przebarwienia skórne;
• wyrównujące koloryt skóry;
• redukujące widoczność naczynek krwionośnych, tzw. pajączków pod skórą;
• wspomagające oczyszczanie skóry, usuwanie z niej niebezpiecznych toksyn;
• chroniące skórę przed niekorzystnymi czynnikami zewnętrznymi, atmosferycznymi i promieniowaniem UV.

Świetlik łąkowy – jakie jest jego dawkowanie i sposób przyrządzenia?

W kwestii dawkowania świetlika łąkowego nie ma żadnych ściśle określonych ilości, najczęściej stosuje się go w miarę potrzeb, przy wystąpieniu objawów jakichkolwiek wymienionych wyżej dolegliwości. Nie oznacza to oczywiście, że należy przesadzać, a najlepiej kierować się wskazaniami producenta dotyczącymi dawkowania danego produktu ze świetlikiem w składzie, opisanymi na opakowaniu lub w dołączonej ulotce.

Istnieje wiele sposobów użycia świetlika, można np. samodzielnie sporządzać napary z suszu, który bez problemu kupimy w aptece lub sklepie zielarskim. Jego określoną ilość zagotowuje się w ½ litra wody, a taki napar pijemy 2-3 razy dziennie lub po ostudzeniu stosujemy w postaci wspomnianych okładów.

Zdecydowanie lepszym i praktyczniejszym rozwiązaniem są gotowe suplementy diety z wyciągami z tej rośliny, w postaci tabletek i kropli do zastosowania wewnętrznego. Kupimy również kremy, maści, żele i toniki do zewnętrznego nakładania na skórę, przede wszystkim twarzy.

Świetlik lekarski – które przeciwwskazania należy uwzględnić przed jego użyciem?

Przeciwwskazań do użycia świetlika i preparatów, których jest składnikiem, na szczęście nie ma zbyt wiele. Nie jest zalecany między innymi przy cukrzycy, ponieważ przeprowadzone badania wykazują, że może obniżać poziom glukozy we krwi. Jeśli chodzi o stosowanie przez kobiety w ciąży i w okresie karmienia piersią, to nie ma obecnie dokładnych danych, czy może to im zaszkodzić, lecz lepiej nie używać w tym czasie świetlika bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem prowadzącym ciążę.

Skutki uboczne występują z kolei tylko w przypadku nadmiernego użycia zewnętrznego, nałożenia za dużych ilości np. maści na skórę i w tym przypadku świetlik może wywołać:

• pogorszenie ostrości widzenia;
• zwiększoną nadwrażliwość na światło;
• swędzenie skóry.