Rumianek pospolity – właściwości lecznicze, które warto znać

Jedną z najpopularniejszych odmian medycyny naturalnej jest z pewnością ziołolecznictwo, znane również pod nazwą fitoterapii. Święci ono obecnie prawdziwe tryumfy i coraz więcej ludzi skłania się ku naturalnym metodom łagodzenia symptomów różnych dolegliwości. Zioła i inne rośliny o znanych i potwierdzonych własnościach wykazują się nie tylko wysoką skutecznością działania. W przeważającej większości przypadków są jednocześnie pozbawione nieprzyjemnych skutków ubocznych cechujących popularne farmaceutyki. Takim ziołem znajdującym szerokie zastosowanie jest z pewnością rumianek, z którym warto zapoznać się nieco bliżej.

Rumianek pospolity – co to za roślina?

Zanim dowiemy się, w jaki sposób sam rumianek i preparaty z jego dodatkiem oddziałują na ludzki organizm, powinniśmy nieco bliżej poznać tę ciekawą roślinę. Rumianek pospolity (Matricaria chamomilla) to jednoroczna roślina z gatunku astrowatych, znana praktycznie w całej Europie, rosnąca również w Azji, Ameryce Północnej i Australii. Może występować w stanie dzikim, jest też uprawiana na skalę przemysłową dla przemysłu medycznego i kosmetycznego.

Jeśli chodzi o wygląd, to rumianek jest łatwy do samodzielnej identyfikacji, ma silnie rozgałęzioną, nagą łodygę dorastającą do 50 cm wysokości. Liście rośliny są nitkowatego kształtu, ostro zakończone, okres kwitnienia przypada od maja aż do września i w tym czasie rumianek wykształca kwiaty zebrane w charakterystyczne żółto-białe koszyczki. Kolejną cechą tej rośliny jest wydzielany przez nią intensywny, lecz bardzo przyjemny zapach. Do celów zielarskich i kosmetycznych używa się właśnie koszyczków kwiatowych, które pełne są składników odżywczych korzystnie wpływających na nasz stan zdrowia.

Rumianek pospolity – jakie związki aktywne znajdziemy w jego składzie?

Podobnie, jak w przypadku innych ziół, także rumianek zawdzięcza swoje działanie prozdrowotne zawartości dużej ilości zróżnicowanych związków czynnych biologicznie. Mają one niebagatelny wpływ na różne narządy, układy wewnętrzne oraz przebieg wielu ważnych procesów, zwłaszcza metabolicznych.

Trzeba jednocześnie zaznaczyć, że stosowanie rumianku zgodne z zaleceniami i nieprzekraczanie jego przewidzianych dobowych dawek, jest całkowicie bezpieczne i nie powoduje zazwyczaj żadnych skutków ubocznych. Należy jednak wcześniej sprawdzić, czy nie wystąpi indywidualna reakcja alergiczna na samą roślinę lub którykolwiek substancję w jej składzie.

Dlatego należy bardzo dokładnie zapoznać się z ulotkami dołączonym do ziela rumianku, które kupimy w aptece albo sklepie zielarskim, oraz do suplementów diety, w których jest jedną z substancji aktywnych. Rumianek zawiera następujące składniki pozytywnie wpływające na ludzkie zdrowie:

• olejek eteryczny mający w składzie takie związki jak np. chamazulen o działaniu przeciwzapalnym, antybakteryjnym, antyoksydacyjnym i łagodzącym podrażnienia skóry;
• flawonoidy, także chroniące organizm przed szkodliwymi mikroorganizmami, działające też antyalergicznie;
• garbniki, o działaniu zbliżonym do olejku eterycznego;
• kwasy fenolowe, także usuwające nadmiar wolnych rodników;
• związki kumarynowe i śluzowe, o silnym działaniu przeciwzapalnym;
• fitosterole, niezbędne między innymi dla serca i układu krążenia, działające przeciwnowotworowo, zapobiegające np. niekontrolowanemu rozrostowi gruczołu prostaty;
• witaminę B4, czyli cholinę, należącą do licznej grupy witaminy B, niezbędną dla prawidłowej pracy niemal całego organizmu, nie tylko jego strony fizycznej, ale i psychicznej;
• witaminę C, znaną także jako kwas askorbinowy, kolejną wręcz niezbędna dla zdrowia, o szerokich właściwościach leczniczych, którą zawsze należy dostarczać w odpowiednich, dobowych dawkach;
• kwasy tłuszczowe;
• polisacharydy;
• liczne aminokwasy.

Rumianek pospolity – jakie ma właściwości lecznicze?

Nie da się ukryć, że aż tak bogaty skład chemiczny ma bezpośredni wpływ na wszystkie właściwości i sposób działania rumianku pospolitego. Takimi nie może się pochwalić zbyt wiele innych ziół i roślin stosowanych w fitoterapii, a najważniejsze, wskazywane również przez ekspertów w tej dziedzinie, to:

• przeciwzapalne;
• antybakteryjne;
• przeciwgrzybicze;
• osłabiające negatywne działanie toksyn;
• rozkurczające mięśnie gładkie, przede wszystkim układu pokarmowego;
• usprawnienie perystaltyki jelit;
• ułatwienie przebiegu procesów trawiennych;
• uspokajające, rozluźniające i łagodzące negatywne skutki oddziaływania stresu;
• rozwiązanie problemów ze snem;
• łagodzące inne stany napięcia nerwowego;
• wspomaganie gojenia się ran i podrażnień skóry;
• przeciwdziałanie zapaleniu pęcherza i dróg moczowych;

Rumianek pospolity – w jakich ilościach wolno go spożywać?

Mimo niewątpliwych zalet, których nie da się zlekceważyć, nie należy przesadzać z dobową ilością spożycia ziela rumianku, pitego przeważnie w postaci herbatek. O ile nie ma ściśle określonych ilości, jakie mogą przynieść negatywne, a nie pozytywne efekty, to nie zaleca się przekraczania dawki 3-5 filiżanek naparu na dobę.

Rumianek pospolity – który zakres jego stosowania warto podkreślić?

Szerokie właściwości sprzyjające zdrowiu predysponują użycie rumianku do wspomagania radzenia sobie z uciążliwymi symptomami różnych dolegliwości. Niektóry zakres jego stosowania warto przedstawić nieco dokładniej, a zdecydowanie warto go używać w przypadku:

Dolegliwości układu pokarmowego

Problemy z trawieniem i przemianą materii mogą mieć zróżnicowane podłoże, lecz najczęściej są wynikiem niewłaściwego sposobu odżywiania, diety dalekiej od zaleceń lekarzy i dietetyków. Dlatego zawsze warto mieć w swojej domowej ziołowej apteczce ziele rumianku, a robiony z niego napar szybko złagodzi takie przypadłości, jak niestrawność, nadkwasota, wzdęcia, bóle brzucha powodowane przez wrzody żołądka lub dwunastnicy, czy bolesne kolki.

Oddziaływania stresu i innych napięć nerwowych

Długotrwałe oddziaływanie stresu i napięć nerwowych może niemal całkowicie rozregulować zdrowie i to nie tylko psychiczne, ale i fizyczne. Możliwe są zaburzenia funkcjonowania różnych układów oprócz nerwowego, sercowo-krążeniowego, moczowego czy pokarmowego, a pomóc tu może właśnie rumianek.

Charakteryzuje go działanie uspokajające, relaksujące, pozwalające się odprężyć, zapomnieć o problemach całego dnia, wyciszyć, uspokoić rozdygotane nerwy, zredukować negatywne skutki stresu. Ponadto może pomóc w zasypianiu, poprawić jakość snu i przeciwdziałać w ten sposób bezsenności.

Infekcji górnych dróg oddechowych

Przeziębienie, grypa i inne sezonowe infekcje mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia, jeśli odpowiednio nie zareagujemy zaraz po pojawieniu się pierwszych niepokojących objawów. Szczególnie uciążliwe i kłopotliwe w leczeniu są infekcje górnych dróg oddechowych objawiające się kaszlem, katarem i przede wszystkim trudnym do wytrzymania bólem gardła.

Tutaj ponownie warto rozważyć wspomaganie leczenia rumiankiem pospolitym, łagodzącym wymienione wyżej symptomy dzięki działaniu przeciwzapalnemu i przeciwbólowemu. Oprócz tego może wspomóc proces gojenia się podrażnionych błon śluzowych, ułatwia też odkrztuszanie zalegającej w drogach oddechowych wydzieliny. Sprzyja temu obecność w rumianku takich związków jak kamfora, a najlepiej stosować gorące inhalacje z dodatkiem kilku kropli olejku rumiankowego.

Infekcji i innych schorzeń dróg moczowych

Kolejnym wartym podkreślenia zastosowaniem rumianku pospolitego, jest pomoc w infekcjach, stanach zapalnych i innych schorzeniach dróg moczowych. Sprzyjają temu jego właściwości przeciwbakteryjne, dzięki którym radzi sobie z wieloma grupami bakterii odpowiedzialnymi za wyżej wymienione problemy. Łagodzi towarzyszące im objawy, ból i pieczenie, a regularna suplementacja rumianku usprawnia pracę nerek i układu moczowego, zapobiegając nawrotom objawów.

Rumianek pospolity – czy znajduje zastosowanie w kosmetyce?

Zastosowanie ziela rumianku nie ogranicza się tylko do fitoterapii, używa się go powszechnie również w kosmetyce. Wpływają na to jego właściwości umożliwiające szybszą regenerację skóry, od naskórka, aż do jej najgłębiej położonych warstw. Stan zdrowia i wygląd naszej skóry poprawiają też własności przeciwzapalne, dzięki czemu rumianek radzi sobie ze skutkami podrażnień, owrzodzeń, czy zmianami trądzikowymi.

Duży wpływ ma także działanie antyoksydacyjne, nie od dawna wiadomo, że jednym z największych wrogów naszej skóry jest nadmierna aktywność wolnych rodników, a skutki stresu oksydacyjnego widać na niej prawie natychmiast. Właśnie dlatego rumianek znajdziemy w składzie maści, kremów, serum, toników i wielu innych kosmetyków przeznaczonych do codziennej pielęgnacji skóry. Szybko usuną wszelkie jej nieprawidłowości, nadając się praktycznie do każdego rodzaju skóry, nawet bardzo wrażliwej.

Rumianek stosuje się także na włosy i to nie tylko w celu ich delikatnego rozjaśnienia. Płukanie włosów naparem z rumianku może powstrzymać ich nadmierne wypadanie, wzmacnia jednocześnie osłabione mieszki i cebulki włosowe, poprawia ukrwienie skóry głowy. Włosy stają się mocniejsze, mniej kruche i łamliwe, wygładzone i odzyskują swój naturalny blask, są też pobudzone do szybszego wzrostu.

Rumianek pospolity – które przeciwwskazania uniemożliwiają jego użycie?

Zalety stosowania rumianku pospolitego, wskazywane także przez specjalistów z różnych dziedzin medycyny, są oczywiste i trudne do podważenia. Niestety, nie każdy może z tego skorzystać, a oprócz indywidualnej reakcji alergicznej należy uwzględnić inne, tak samo istotne przeciwwskazania:

• ciążę i okres karmienia piersią;
• wiek, a u stosowanie rumianku u dzieci należy wcześniej skonsultować z lekarzem;
• skórę skłonną do podrażnień i wystąpienia zmian alergicznych;
• możliwą interakcje z niektórymi grupami leków, między innymi wspomagającymi leczenie depresji, co ponownie warto skonsultować ze specjalistą;
• schorzenia wątroby i jelit;
• niektóre choroby układu krążenia;
• braki witamin w organizmie;
• picie dużych ilości alkoholu;
• cukrzycę, a rumianek może powodować niebezpieczne obniżenie poziomu glukozy we krwi;
• zaplanowane zabiegi chirurgiczne, nie wolno stosować rumianku co najmniej dwa tygodnie przed nimi, może bowiem zakłócać prawidłowe krzepnięcie krwi.

Źródła:

• https://www.healthline.com/health/chamomile-oil
• https://www.healthline.com/health/pregnancy/chamomile-tea
• https://www.healthline.com/nutrition/5-benefits-of-chamomile-tea