Opuncja figowa – szerokie właściwości lecznicze i kosmetyczne kaktusa jadalnego

O swoje zdrowie można dbać na różne sposoby, najlepiej jednak stosować wyłącznie naturalne metody, niepowodujące jednoczesnych skutków ubocznych. Doskonale nadają się do tego rośliny o potwierdzonych badaniami właściwościach leczniczych, kompleksowo i pozytywnie wpływające na organizm. Zaliczamy do nich również te, które nie rosną w naturze w naszym kraju, takie jak opuncja figowa, używana zarówno w medycynie naturalnej, jak i kosmetyce.

Co to jest opuncja figowa?

Poznaniem składu i wszystkich właściwości opuncji figowej (Opuntia ficus-indica), zajmiemy się za chwilę, najpierw powinniśmy się dowiedzieć, czym właściwie jest ta roślina, skąd pochodzi i jak wygląda. Zaliczamy ją do licznej rodziny kaktusowatych, w naturze rośnie przede wszystkim w Ameryce Północnej i Południowej, między innymi w takich krajach, jak Argentyna, Brazylia czy Meksyk. Oczywiście można ją również spotkać na naszym kontynencie, na dosyć szeroką skalę jest uprawiana w południowych Włoszech.

Znana jest także pod innymi nazwami, figi indyjskiej lub figi kaktusowej, opuncji bulwiastej, czy gruszki indyjskiej, a znanych jest jej blisko 150 gatunków. Rozpatrując tę roślinę pod względem botanicznym, można powiedzieć, że jest kaktusem jadalnym, jej wysokość często przekracza 5 metrów, a jadalne są przede wszystkim owoce.

Mogą być zielone, czerwone lub pomarańczowe, o długości około 10 cm, wielkości porównywalnej np. z kiwi i znacznej wadze. Mają przeważnie kształt jajowaty albo owalny, a wewnątrz kryją soczysty miąższ, czerwony lub żółty, z niewielkimi, także jadalnymi pestkami. Smak opuncji jest typowy dla owoców egzotycznych, przypominający jednocześnie arbuza, lecz bardzo orzeźwiający, ważne jednak, aby spożywać wyłącznie zdrowe owoce, bez żadnych śladów psucia się.

Jakie składniki odżywcze znajdziemy w owocach opuncji figowej?

Skoro opuncja tak korzystnie wpływa doskonale na ludzkie zdrowie, to ten fakt musi mieć jakieś podstawy. Tak, jak w przypadku innych owoców, egzotycznych czy rodzimych, wynika to ze składu chemicznego, a figa indyjska w tej kwestii naprawdę może zaimponować. Zawiera niemal wszystko, co jest potrzebne, abyśmy poczuli się lepiej, a decydują o tym takie związki aktywne, jak:

• witamina A, niezbędna dla zachowania pełni zdrowia, przeciwdziałająca między innymi zwyrodnieniom plamki żółtej w oku;
• witaminy z grupy B, największa grupa witamin, w której skład wchodzi tiamina (B1), ryboflawina (B2), niacyna (B3), kwas pantotenowy (B5), pirydoksyna (B6), biotyna (B7), kwas foliowy (B9), kobalamina (B12);
• witamina C, czyli kwas askorbinowy, silny antyoksydant wspomagający usuwanie z organizmu niebezpiecznych wolnych rodników;
• witamina E, której suplementacja wspomaga funkcjonowanie wielu ważnych organów i narządów wewnętrznych;
• witamina K, kolejna kompleksowo wzmacniająca organizm, w tym serce i układ krążenia, niezbędna do zachowania prawidłowej gospodarki wapniowej oraz mocnych i zdrowych kości;
• beta-karoten, czyli prowitamina A, określany czasami mianem retinolu;
• składniki mineralne, w tym ważne pierwiastki śladowe, fosfor, krzem, mangan, magnez, miedź, potas, sód, wapń i żelazo;
• inne równie wartościowe dla zdrowia związki, kwasy organiczne, nienasycone kwasy tłuszczowe, flawonoidy, karotenoidy, terpeny, fitosterole, aminokwasy, białka, węglowodany;
• błonnik pokarmowy, niezbędny do prawidłowego przebiegu procesów trawiennych.

Które właściwości lecznicze opuncji figowej podkreślają specjaliści?

Opuncja figowa słynie ze swojego wyjątkowo szerokiego zakresu zastosowań, dlatego szczególną uwagę zwrócili na nią specjaliści od fitoterapii, czyli ziołolecznictwa. Wbrew nazwie, nie wykorzystuje się w niej wyłącznie ziół, ale i inne rośliny mogące w konkretny, lecz zawsze pozytywny sposób, oddziaływać na ludzki organizm.

Zdecydowanie warto wprowadzić ją do swojej codziennej diety, jednakowo w postaci świeżej, a taką możemy kupić w dobrych sklepach z produktami ekologicznymi, jak i w postaci przetworzonej. Bez większych problemów uda nam się znaleźć figę indyjską suszoną, kandyzowaną, w postaci przetworów oraz robiony z niej olej czy herbatę, w której jest jednym z głównych składników. Niezależnie na jaką się zdecydujemy, możemy liczyć na jej następujące właściwości lecznicze:

Wspomagające odchudzanie

Problemy związane z rosnącą nadwagą i otyłością dotyczą coraz więcej ludzi nie tylko w naszym kraju, a te dwie przypadłości zaczęto już zaliczać do chorób cywilizacyjnych. Właśnie dlatego warto docenić znaczenie zastosowania opuncji figowej w procesie prowadzącym do odczuwalnej redukcji masy ciała.

Jej działanie polega przede wszystkim na regulacji gospodarki węglowodanowej organizmu, czyli zapobieganiu gwałtownym wahaniom poziomu glukozy we krwi oraz hamowaniu nadmiernego apetytu na słodycze, puste kalorie powodujące szybki wzrost wagi. Przyczynia się do tego między innymi zawartość błonnika pokarmowego, wypełniającego żołądek i zapewniającego długotrwałe uczucie sytości.

Wyciągi z opuncji, używane np. w suplementach diety wspomagających odchudzanie, mogą jednocześnie przyspieszać spalanie tkanki tłuszczowej i redukować jej ilość wchłanianą w przewodzie pokarmowym. Niektóre związki aktywne zawarte w owocach opuncji cechuje wysoka zdolność do wiązania nadprogramowych cząsteczek tłuszczu i przyspieszenie ich wydalania po procesach przemiany materii.

Normujące poziom cukru we krwi

Nie da się ukryć, że cukrzyca to kolejna, po nadwadze i otyłości, choroba naszych czasów, mogąca, przy niepodjęciu odpowiedniego leczenia, skończyć się nawet śmiercią. Równie istotna jest profilaktyka cukrzycy, a jednym z jej elementów warto uczynić owoce figi indyjskiej. Ich działanie w tej kwestii sprowadza się do aktywacji procesów produkcji insuliny przebiegających w trzustce oraz do wspomnianego wyżej unormowania poziomu cukru we krwi.

Oczyszczające organizm z toksyn

Szczególnie istotne np. po spożyciu nadmiernej ilości alkoholu, który niemal całkowicie rozregulowuje pracę narządów i układów wewnętrznych, do czego przyczynia się właśnie rosnący poziom szkodliwych toksyn. Figa indyjska wspomaga detoksykację organizmu, ułatwiając usunięcie nie tylko samych toksyn, pochodzących zazwyczaj ze źródeł zewnętrznych.

Dzięki niej organizm szybciej wydala także wszystkie zbędne substancje pozostałe po procesach przemiany materii, mogące stanowić takie samo zagrożenie dla zdrowia. Sprzyja temu między innymi działanie moczopędne opuncji oraz wspomagające pracę wątroby, najważniejszego organu odpowiedzialnego za efektywną detoksykację.

Poprawiające procesy trawienia i przemiany materii

Trawienie i metabolizm, czyli przemianę materii, można śmiało zaliczyć do najważniejszych procesów przebiegających w ludzkim ciele, bez których nie ma mowy o prawidłowym funkcjonowaniu całego organizmu. Pomagają między innymi w utrzymaniu właściwej z obliczonym BMI masy ciała, wspomagają również oczyszczanie układu z toksyn.

Korzystnym czynnikiem, który może przeciwdziałać ewentualnym zaburzeniom procesów trawiennych i metabolicznych, jest opuncja figowa, a dokładnie obecność w niej dużych ilości błonnika pokarmowego. Warto jednocześnie docenić inne związki, zwłaszcza pektyny, powodujące redukcję ilości cholesterolu LDL oraz regulujące zaburzoną gospodarkę lipidową organizmu, co także ma niebagatelny wpływ na pracę układu pokarmowego.

Wspierające naturalną odporność organizmu

Naturalna odporność naszego organizmu może ulegać osłabieniu pod wpływem różnych czynników, co odczuwamy przede wszystkim w okresie jesiennym i zimowym. Niewłaściwie działający układ immunologiczny otwiera drogę dla sezonowych infekcji czy stanów zapalnych, które szybko mogą przekształcić się w poważniejsze schorzenia.

W takim przypadku skuteczną profilaktykę może stanowić opuncja figowa, która dzięki swojemu wyjątkowo bogatemu składowi charakteryzuje się silnymi właściwościami antybakteryjnymi, przeciwzapalnymi, antywirusowymi i przeciwgrzybiczymi.

Profilaktykę nowotworów

Nie możemy oczywiście stwierdzić, że figa indyjska może być stosowana w leczeniu różnych rodzajów raka, lecz warto ją rozważyć jako element profilaktyki antynowotworowej. Sprzyja temu obecność dużej ilości antyoksydantów, substancji odpowiedzialnych za eliminację z organizmu chorobotwórczych wolnych rodników. Wstępnie prowadzone badania wykazały również, że flawonoidy i beta-karoten mogą hamować namnażanie komórek niektórych odmian tej choroby.

Na czym polega zastosowanie kosmetyczne opuncji figowej?

Owoce i inne części tej rośliny zyskały duże uznanie nie tylko w medycynie naturalnej, w ziołolecznictwie, ale i w kosmetyce. Sprzyja temu ich skład, dzięki czemu znalazły zastosowanie w wielu kosmetykach używanych do codziennej pielęgnacji skóry. Jako ciekawostkę możemy podać, że olej z opuncji jest jednym z najtrudniejszych do przygotowania, na jeden jego litr zużywa się aż 470 kg owoców, co oczywiście odbija się na jego wysokiej cenie. Zdrowie skóry jest jednak bezcenne, dlatego warto stosować kosmetyki z opuncją, których działanie polega między innymi na:

• spłyceniu i wygładzeniu istniejących zmarszczek, przede wszystkim mimicznych;
• dogłębnym nawilżeniu skóry, od naskórka aż do jej najgłębszych warstw, co skutecznie przeciwdziała jej nadmiernemu przesuszeniu;
• redukcji stanów zapalnych i wspomaganiu leczenia podrażnień;
• przyspieszenia regeneracji uszkodzonych komórek skóry;
• ograniczenia produkcji sebum, którego nadmiar może stać się przyczyną trądziku;
• dokładniejszego oczyszczenia skóry i wyrównania jej kolorytu;
• ochronie skóry przed naturalnymi procesami starzenia się i szkodliwym promieniowaniem UV.

Czy istnieją przeciwwskazania do spożycia opuncji figowej?

Mimo niewątpliwych zalet włączenia opuncji figowej do swojej codziennej diety nie każdy może to zrobić. Istnieją bowiem, na szczęście niewielkie, przeciwwskazania do jej spożycia, odczuwalne zazwyczaj przy przedawkowaniu. Powinny na nią uważać osoby chore na cukrzycę oraz z nadwrażliwością układ pokarmowego, u których nadmiar błonnika może spowodować problemy trawienne, dosyć uciążliwe dolegliwości żołądkowe lub jelitowe.

Źródła:

• https://www.healthline.com/nutrition/prickly-pear-benefits
• https://www.healthline.com/health/about-prickly-pear-seed-oil