Łysienie plackowate – przyczyny, objawy i leczenie

Tekst zaktualizowany 31.03.2021

Przyspieszone i często trudne do opanowania wypadanie włosów dotyczące przede wszystkim owłosionej skóry głowy, to poważny problem natury zarówno medycznej, jak i kosmetycznej. Styka się z nim coraz więcej ludzi, niezależnie od wieku czy płci, niestety i coraz młodszych, mamy z nimi do czynienia nawet u osób między 20 – 30 rokiem życia. Istnieje wiele odmian tej poważnej choroby nazywanej powszechnie łysieniem, a jedną z najbardziej uciążliwych i jednocześnie trudnych do wyleczenia, jest łysienie plackowate. Jego charakterystycznych objawów nie da się przeoczyć ani zbagatelizować. Prawie całkowicie zmieniają wygląd, stając się przyczyną nie tylko cierpienia fizycznego, ale i psychicznego, skutkującego nawet ciężką depresją.

Czym faktycznie jest łysienie plackowate

łysienie plackowate

Pod pojęciem łysienia plackowatego, noszącego łacińską nazwę alopecia areata, rozumiemy poważną chorobę umiejscowioną w obrębie skóry głowy. Przebieg choroby powoduje rozwinięcie się stanu zapalnego wokół mieszka włosowego, w wyniku którego ulega on uszkodzeniu, co może doprowadzić także do jego całkowitego zniszczenia i to jest właśnie przyczyną nadmiernego wypadania włosów. Ten rodzaj łysienia spotyka zarówno kobiety, jak i mężczyzn, jest stosunkowo rzadko spotykaną odmianą, szacuje się, że dotyczy zaledwie 2 procent wszystkich jego przypadków.

Nie oznacza to jednak, że należy je całkowicie lekceważyć, lepiej zapobiegać mu już przy pojawieniu się pierwszych objawów, które niejednokrotnie można zaobserwować już u kilkuletnich dzieci. Odpowiednio szybko niezdiagnozowane i nieleczone, prowadzi do całkowitej i najczęściej nieodwracalnej utraty włosów.

Jakimi przyczynami jest powodowana ta choroba zapalna

Rozpatrując łysienie plackowate przyczyny tego schorzenia są niezwykle trudne do sprecyzowania, lecz w większości przypadków lekarze uważają, że odpowiadają za nie zaburzenia funkcjonowania układu immunologicznego. Pod ich wpływem zaczyna on atakować swoje własne komórki, w tym i skóry, doprowadzając do powstania stanu zapalnego mieszków włosowych, osłabienia podstawy samego włosa i w rezultacie jego wypadania.

Można więc śmiało uznać tę odmianę łysienia za chorobę autoimmunologiczną, lecz nie jest tylko powodowana przez wadliwy układ odpornościowy. Specjaliści, przede wszystkim lekarze dermatolodzy, wymieniają także inne przyczyny, którymi są:

  • czynniki genetyczne, dziedziczne skłonności do takiej utraty włosów, mogące obejmować od 10 do 20 procent wszystkich przypadków, dotyczące także skłonności do zapalenia mieszków włosowych;
  • zaburzenia psychosomatyczne i związane z nimi stany chorobowe. Łysienie to jest niejednokrotnie związane z silnym stresem działającym destrukcyjnie także na mieszki włosowe. Długotrwałe napięcia nerwowe osłabiają zdrowie całego organizmu, a jednym z tego objawów staje się właśnie powstanie charakterystycznych ognisk zapalnych, miejsc, z których zaczynają szybko wypadać duże ilości włosów;
  • zaniedbania higieniczne skóry głowy, nieregularne jej mycie albo używanie niewłaściwych kosmetyków, pełnych składników zaburzających naturalne pH skóry, mogących też powodować zaczerwienienia i podrażnienia, kończące się rozwojem stanu zapalnego;
  • zaburzenia hormonalne, najczęściej występujące u kobiet w ciąży albo w okresie menopauzy oraz brak w organizmie niektórych substancji odżywczych sprzyjających zachowaniu zdrowia skóry, oraz włosów np. cynku;
  • problemy z krążeniem powodujące niedotlenienie skóry szybko prowadzące do zaburzeń wszystkich trzech cykli wzrostu włosa, czyli anagenu, kiedy aktywnie rośnie, katagenu, fazy przejściowej, w której włos zaczyna powoli obumierać i telogenu, kiedy włosy już nie rosną, a puste mieszki włosowe odpoczywają i się regenerują;
  • współistniejące choroby, w tym i autoimmunologiczne, spośród których należy przede wszystkim wymienić choroby skóry takie jak bielactwo, a nawet zwykły, nieleczony trądzik. Jednakże o wiele większym zagrożeniem dla włosów są inne schorzenia, zapalenie tarczycy, jej nadczynność, niedoczynność albo szczególnie niebezpieczna choroba Hashimoto. Plackowate wypadanie włosów może być też powodowane przez toczeń rumieniowaty, cukrzycę typu 1, reumatoidalne zapalenie stawów, a także przez stany zapalne układu pokarmowego, przede wszystkim jelita grubego;
  • nadwrażliwość na inne czynniki zewnętrzne, między innymi atmosferyczne albo powodowane przez alergię, w tym i pokarmową;
  • zakażenia natury bakteryjnej, powodowane między innymi przez gronkowce, paciorkowce, albo przez bakterie, mogące powodować choroby, których objawem jest również łysienie, takie jak gruźlica skóry, kiła i rzeżączka.

Najczęściej występujące rodzaje choroby

Patrząc na osoby cierpiące na tę dolegliwość, można odnieść mylne wrażenie, że istnieje tylko jedna odmiana tej wyjątkowo uciążliwej choroby. W rzeczywistości mamy jednak do czynienia z kilkoma jej rodzajami, a najczęściej spotykane to:

  • łysienie plackowate całkowite, które, jak sama jego nazwa wskazuje, obejmuje całą powierzchnię głowy i prowadzi do całkowitej utraty włosów, które jednak pozostają w innych częściach ciała;
  • łysienie plackowate złośliwe, najcięższa odmiana tej choroby, rozpoczynająca się, jak każda inna, powstaniem niewielkich ognisk wypadających włosów. Miejsca te stopniowo się powiększają i dochodzi do całkowitego wyłysienia, z tą różnicą w stosunku do odmiany całkowitej, że włosy, mimo stosowanego leczenia nie odrastają i ich utrata jest zazwyczaj trwała;
  • łysienie plackowate zwykłe, a w tej odmianie przebieg choroby powoduje powstanie wspomnianych owalnych albo okrągłych ognisk wyłysienia, które mogą, lecz nie muszą zlewać się i łączyć ze sobą;
  • łysienie plackowate uogólnione, kolejna wyjątkowo uciążliwa odmiana, w której następuje nie tylko stopniowa utrata włosów na głowie, ale również brwi i rzęs, a nierzadko także owłosienia w innych częściach ciała np. w okolicach intymnych lub pod pachami;
  • łysienie plackowate rozlane, w którym bardzo szybko dochodzi do zlewania się ze sobą poszczególnych ognisk wyłysienia, obejmujących całą głowę;
  • łysienie plackowate wężykowate, nazywane również obrzeżnym, w którym ogniska łysienia powstają przede wszystkim na obrzeżach skóry głowy, w okolicach czołowych, skroniowych oraz potylicznych. Łysienie wężykowate także prowadzi do praktycznie stuprocentowej utraty włosów, mogą ich jedynie pozostać niewielki kępki na samym czubku głowy.

Inne kryteria podziału łysienia plackowatego

Przedstawione powyżej kryterium podziału tej choroby nie jest jedynym, z jakim możemy się spotkać. Dzieli się ją również według klasyfikacji uwzględniającej czas trwania choroby, stworzonej przez japońskiego lekarza T. Ikeda, który dokonał podziału na cztery następujące kategorie:

1. Łysienie plackowate pospolite

Jego cechą charakterystyczną jest bardzo szybki postęp, pojawianie się dużych ilości łysiejących placków na skórze, które zazwyczaj ustępują równie szybko i samoistnie.

2. Łysienie plackowate atopowe

Jak sama jego nazwa wskazuje, bardzo często towarzyszy następnej groźnej chorobie, atopowemu zapaleniu skóry. Ogniska łysienia mogą objąć znaczną część głowy, są także o wiele trudniejsze do wyleczenia.

4. Łysienie plackowate hipertoniczne

Równie trudne do opanowania, jak przedstawione w punkcie drugim, a w jego ciężkim przebiegu ogniska łysienia łączą się w większe skupiska, co właśnie powoduje problemy z doborem właściwej metody leczenia.

5. Łysienie plackowate kombinowane

Ten rodzaj choroby jest zazwyczaj bezpośrednio związany z opisanymi powyżej współistniejącymi chorobami autoimmunologicznymi, przede wszystkim dotyczącymi tarczycy oraz innych gruczołów dokrewnych, których nieprawidłowa praca może zaburzać całą gospodarkę hormonalną organizmu.

Najbardziej charakterystyczne objawy łysienia plackowatego

łysienie plackowate

Objawy łysienia plackowatego są tak charakterystyczne, że naprawdę trudno jest je przeoczyć i pomylić z innymi rodzajami tej choroby. Jak już wspomnieliśmy, pierwsze można zaobserwować już u kilkuletnich dzieci i jeśli wystąpią, należy natychmiast im przeciwdziałać, udając się z dzieckiem do lekarza dermatologa. Nasz niepokój powinny wzbudzić:

  • niewielkie ogniska łysienia, okrągłe lub owalne miejsca, z których w szybkim tempie zaczynają wypadać włosy, a same ogniska często rozlewają się, powiększają i łączą ze sobą;
  • pojawiające się na obrzeżach tych ognisk tzw. włosy wykrzyknikowe, czyli krótkie, twarde, zaledwie kilkumilimetrowe fragmenty włosów, wyglądające tak, jakby były krzywo ucięte;
  • swędzenie skóry w zaatakowanych chorobą miejscach, przy jednoczesnym braku innych objawów stanu zapalnego, podrażnień lub zaczerwienień;
  • symptomy natury psychicznej, związane z pogarszającym się samopoczuciem psychicznym, spadającą samooceną i rosnącym poczuciem wstydu utrudniającego, a w wielu przypadkach wręcz uniemożliwiającego normalne funkcjonowanie społeczne. Prowadzi to do narastającego stresu, a nawet do wspomnianej depresji, stanu mogącego już zagrażać życiu chorego;
  • zmiany pojawiające się na paznokciach, występujące u nawet 60 procent chorych, objawiające poprzecznymi rowkami na ich płytce, nazywanymi liniami Beau, łamliwością płytki paznokcia, jej grubieniem, a w ciężkich przypadkach choroby nawet odpadaniem;
  • objawy zaburzenia wzroku np. postępująca zaćma, czyli zmętnienie soczewki, występująca na szczęście bardzo rzadko.

Najczęściej stosowane metody leczenia łysienia plackowatego

wizyta u trychologa

Uwzględniają inne rodzaje łysienia, można śmiało zaryzykować stwierdzenie, że łysienie plackowate jest jednym z trudniejszych do wyleczenia. Na taki stan rzeczy wpływają między innymi problemy z prawidłowym określeniem przyczyny choroby, utrudniające postawienie właściwej diagnozy warunkującej wybór najskuteczniejszej metody leczenia. Wizyta u dermatologa jest jednak koniecznością, nie wolno jej unikać i leczyć się samodzielnie, bo można jeszcze bardziej pogorszyć, a nie polepszyć stan swojego owłosienia. Tylko lekarz jest w stanie prawidłowo rozpoznać poszczególne, często pozornie niezwiązane ze sobą objawy i połączyć je w jedną całość, stawiając trafną diagnozę.

Pierwsze jest zawsze kontrola wizualna, badanie skóry głowy, włosów oraz paznokci pacjenta, pod kątem wymienionych wyżej objawów. Można też zastosować badanie histopatologiczne pobranego wycinka skóry, test laboratoryjne, stosowane przy podejrzeniu chorób autoimmunologicznych. Przydatne i stosowane np. przez trychologów, jest badanie dermoskopem, czyli urządzeniem pokazującym w dużym powiększeniu skórę w okolicach mieszków włosowych, same mieszki oraz strukturę włosa. Dopiero na jej podstawie dobiera środki, jakie użyje do leczenia, a swoje zastosowanie znajduje wiele, zarówno naturalnego, jak i sztucznego pochodzenia oraz różnorakie zabiegi.

Co sprawdza się w łagodzeniu objawów i leczeniu łysienia plackowatego:

  • środki o działaniu immunosupresyjnym, takie jak kortykosteroidy podawane doustnie w postaci tabletek, albo miejscowo, kremów i maści nakładanych bezpośrednio na pozbawioną włosów skórę;
  • minoksydyl, sprawdzający się również w przypadku leczenia łysienia androgenowego, początkowo stosowany wyłącznie jako lek obniżający ciśnienie krwi. Zapobiega przekształcaniu się testosteronu w DHT, dihydrotestosteron, uszkadzający, a z czasem i niszczący mieszki włosowe. Jego stosowanie niesie ze sobą liczne poważne skutki uboczne, bóle w klatce piersiowej, gwałtowne skoki ciśnienia krwi, hiperglikemia, czy zaburzenia miesiączkowania u kobiet;
  • terapia DCPC, w której pod skórę wprowadza się środek antyalergiczny, najczęściej difenylocyklopropenonu, powodującego miejscowy odczyn uczuleniowy;
  • uzupełnienie istniejących niedoborów witaminy D, niezwykle skutecznej w eliminowaniu stanów zapalnych, także w obrębie mieszków włosowych odpowiedzialnych za prawidłowy wzrost włosa;
  • stosowanie odpowiednich kosmetyków, sprzyjających zdrowiu i szybkiemu wzrostowi włosów i dbających jednocześnie o zdrowie skóry, zapobiegających stanom zapalnym, podrażnieniom, utrzymującym jej właściwe pH;
  • mezoterapia, czyli zabieg polegający na wstrzykiwaniu prosto pod skórę potrzebnych jej substancji odżywczych, korzystnych także dla mieszków i cebulek włosowych;
  • karboksyterapia, kolejny zabieg inwazyjny, lecz w tym przypadku wstrzykuje się pod nią dwutlenek węgla, który korzystnie wpływa na naczynia krwionośne, powodując ich rozszerzenie i co za tym idzie, lepsze ukrwienie, natlenienie i odżywienie skóry głowy;
  • kriomasaż, także zabieg, lecz tym razem zewnętrzny, polegający na ochłodzeniu tkanek skóry z wykorzystaniem podtlenku azotu, podawanego z pomocą specjalnego urządzenia. Efektem takiego działania jest pobudzenie skóry, a zwłaszcza mieszków włosowych do szybszej regeneracji;
  • terapia UVB, z zastosowaniem promieniowania ultrafioletowego, wzmacniającego mieszki i przyspieszającego odrost nowych, mocniejszych i zdrowszych włosów;
  • leki łagodzące objawy innych chorób mogących skutkować łysieniem plackowatym, spośród których najważniejsze są preparaty antystresowe oparte na naturalnych składnikach np. witani ospałej, bardziej znanej jako ashwagandha.
Zobacz także:
Matcha Extreme – naturalny suplement diety pozwalający schudnąć szybko i bezpiecznie
Keto Probiotix – dzięki zjawisku ketozy zgubisz wszystkie zbędne kilogramy
Nootronin – suplement diety wspomagający funkcjonowanie mózgu
Nicosadio – plastry, dzięki którym skończysz z paleniem papierosów
Keto Coffee Premium – suplement diety wspierający odchudzanie z siłą ketozy

Leave a Comment

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.