Cebula – pełnia zdrowia o specyficznym zapachu i smaku

W kuchni z różnych stron świata znajduje zastosowanie wiele warzyw, często specyficznych dla danego regionu, lecz istnieją również takie, które są używane praktycznie wszędzie, a do nich możemy między innymi zaliczyć czosnek. Czytając przepisy np. kuchni włoskiej, francuskiej, dalekowschodniej czy naszej rodzimej polskiej, z pewnością zauważymy, że tak samo popularna jest cebula. Nie każdemu co prawda odpowiada jej zapach i smak, lecz w pełni rekompensują je liczne własności sprzyjające poprawie osłabionego stanu zdrowia.

Cebula – co to za warzywo?

Zanim poznamy skład chemiczny, właściwości i działanie, warto dowiedzieć się, czym właściwie jest cebula (Allium cepa), znana i ceniona od tysięcy lat. Nazwa botaniczna tego warzywa może nieco zaskakiwać, brzmi bowiem cebula czosnek, należy do rodziny roślin amarylkowatych, tak samo, jak właśnie czosnek, szalotka i nawet por. Cebula trafiła na nasz kontynent z Azji, znano ją najpierw w basenie Morza Śródziemnego, a potem rozpowszechniła się praktycznie w całej Europie.

Cebula – jakie są jej najczęściej używane odmiany?

Nazwa cebula kojarzy nam się zazwyczaj z jednym rodzajem tej rośliny, a w rzeczywistości istnieje jej wiele odmian, znajdujących zastosowanie zarówno w kuchni, jak i w medycynie naturalnej, w ziołolecznictwie, czyli fitoterapii. Najistotniejsze różnice pomiędzy poszczególnymi odmianami dotyczą nie tylko wyglądu, lecz również zapachu lub smaku, a najczęściej używamy takich odmian cebuli jak:

Cebula biała

Zdecydowanie najpopularniejsza, stanowiąca dodatek do wielu potraw kuchni z całego świata. To właśnie ta odmiana ma charakterystyczny ostry, wyrazisty smak i zapach i jest nazywana czosnkową.

Cebula czerwona

Wyróżniająca się czerwono-fioletową barwą i łagodniejszym smakiem, można więc ją spożywać na surowo, a smak nadaje im większa ilość cukru niż w białej. Doskonale nadaje się więc do sałatek, zmieszana z innymi, równie zdrowymi warzywami.

Cebula cukrowa

Kolejna odmiana o słodkim, wyjątkowo delikatnym smaku, tak samo nadająca się do różnego rodzaju zdrowych sałatek i surówek, bywa nazywana zamiennie słodką cebulą, a jej smak tak samo wiąże się z większa ilością cukrów prostych w składzie.

Cebula dymka

Zielona odmiana, mająca długie pędy i to właśnie one służą jako dodatek do różnych potraw, gorących i zimnych. Dymkę także cechuje stosunkowo łagodny zapach smak oraz kruchość i jest powszechnie nazywana zieloną cebulką.

Szalotka

Niewielka odmiana cebuli mająca w składzie największą ilość olejków aromatycznych, co nadaje jej wyjątkowo intensywny aromat i smak, odczuwalny zwłaszcza, gdy używamy szalotki jako dodatku do potraw gorących, np. sosów.

Cebula – jakie wartościowe związki odżywcze znajdziemy w jej składzie?

Obojętnie którą odmianę cebuli zdecydujemy się wprowadzić do swojej codziennej, zdrowej i odpowiednio zbilansowanej diety, to zawsze możemy liczyć na jej działanie prozdrowotne. Nie jest ono oczywiście przypadkowe, wynika bezpośrednio ze składu chemicznego tego warzywa, a naprawdę ma ono się czym pochwalić.

Warto jednocześnie podkreślić, że cebula jest warzywem niskokalorycznym, 100 g to tylko 34 kcal, składa się też w większości z wody, a pozostałe związki, które zawiera i jakie mogą korzystnie wpływać na nasze zdrowie, to:

• witamina A;
• witaminy z grupy B, w tym witamina B6 (pirydoksyna) oraz witamina B9 (kwas foliowy);
• witamina C;
• błonnik pokarmowy;
• kwercetyna;
• antocyjany;
• beta-karoten;
• minerały, takie jak chrom, fosfor, magnez, mangan, potas, siarka, wapń i żelazo;
• związki siarki;
• błonniki prebiotyczne;
• fruktoza, sacharoza i glukoza.

Cebula – które jej właściwości lecznicze warto podkreślić?

Tak, jak w przypadku wielu warzyw, skład cebuli automatycznie przekłada się na jej liczne własności lecznicze, wiele potwierdzonych naukowymi badaniami, a eksperci wskazują przede wszystkim na:

• możliwość stosowania jako naturalnego antybiotyku, podobnie, jak czosnku;
• silne działanie antybakteryjne i antywirusowe;
• wzmocnienie osłabionego układu immunologicznego;
• działanie wykrztuśne;
• wspomaganie trawienia i pracy układu pokarmowego;
• obniżenie i unormowanie za wysokiego ciśnienia tętniczego;
• redukcję poziomu „złego” cholesterolu LDL we krwi;
• podniesienie poziomu „dobrego” cholesterolu HDL;
• zapobieganie powstawaniu niebezpiecznych zakrzepów żylnych;
• przyspieszenie gojenia się podrażnień skóry, ran i trądziku;
• lekkie działanie przeciwbólowe;
• neutralizacja niektórych negatywnych skutków spożywania alkoholu.

Cebula – w przypadku jakich przypadłości warto ją zastosować?

Szeroki zakres prozdrowotnego działania różnych odmian cebuli przekłada się na jej wyjątkowo duży zakres zastosowania, nie tylko stricte kuchennego, lecz przede wszystkim w medycynie naturalnej. Cebula, najczęściej w postaci soku, wchodzi w skład wielu suplementów diety i innych preparatów medycznych, a zakres jej użycia w tej kwestii obejmuje:

Wspomaganie trawienia i przemiany materii:

Czemu sprzyja duża zawartość błonnika pokarmowego, związku wręcz niezbędnego do prawidłowego przebiegu procesów trawiennych. Wpływ na to mają także specyficzne grupy bakterii znajdujące się w tym warzywie, mogące regulować perystaltykę jelit, pozwalające jednocześnie uniknąć takich dolegliwości, jak wzdęcia czy zaparcia.

Wsparcie serca i układu krążenia

Co jest możliwe przede wszystkim dzięki obniżaniu poziomu szkodliwej frakcji cholesterolu i regulacji ciśnienia krwi. Dzięki temu cebula stanowi niezwykle ważny element profilaktyki wielu chorób serca i układu krwionośnego, w tym zmniejszenie ryzyka zawału mięśnia sercowego, udaru, miażdżycy, zakrzepicy, żylaków oraz choroby wieńcowej.

Profilaktyka przeciwko cukrzycy

Nie bez powodu uważanej za jedną z najgroźniejszych chorób cywilizacyjnych naszych czasów, powiązanej między innymi z nadwagą i otyłością. Jest to możliwe dzięki obecności w cebuli chromu, pierwiastka umożliwiającego regulację, ewentualną redukcję i zachowanie zgodnego z normami poziomu glukozy we krwi.

Przeciwdziałanie skutkom ubocznym kuracji antybiotykowej

Cebulę w różnych postaciach warto stosować podczas kuracji antybiotykowej, a jej właściwości probiotyczne i prebiotyczne pozwalają wzmocnić i odbudować florę bakteryjną jelit, zwłaszcza bakterie z grupy Bifidobacteria i Lactobacilli. Dzieje się tak dzięki zawartości w cebuli unikalnej odmiany błonnika, który nazywamy fruktooligosacharydem oraz działaniu zwalczającemu szkodliwe dla zdrowia grzyby.

Korzystny wpływ na wygląd i zdrowie skóry

Zastosowanie lecznicze cebuli obejmuje korzystny wpływ na zdrowie skóry, dlatego używa się jej między innymi w walce z trądzikiem czy rozstępami. Używa się ją najczęściej zewnętrznie, w postaci okładów, po zmieszaniu soku z cebuli np. z miodem, nakładanych bezpośrednio w miejscu występowania zmian skórnych, a cała kuracja trwa nie dłużej niż kilka dni, dając wszystkie pożądane rezultaty. Warto także docenić działanie antyoksydacyjne umożliwiające eliminację wolnych rodników mogących przyczyniać się do szybszego starzenia skóry.

Łagodzenie symptomów reumatyzmu

Jeśli narzekamy na silne bóle reumatyczne stawów, to warto zastanowić się nad wdrożeniem kuracji przeciwbólowej, której głównym składnikiem jest właśnie cebula. Sprzyja temu obecność kwercetyny, a konkretnie jej działanie przeciwzapalne, eliminujące jedną z głównych przyczyn bólu, czyli rozwijający się stan zapalny.

Wzmocnienie osłabionych kości i zapobieganie osteoporozie

Poważnym problemem, przychodzącym wraz z wiekiem, jest osłabienie kości i podwyższone ryzyko osteoporozy. Należy je regularnie wzmacniać z pomocą dwóch składników cebuli, krzemu i wapnia, co pozwala jednocześnie zahamować wypłukiwanie tych pierwiastków z organizmu oraz zminimalizować ryzyko złamań kości.

Wspomaganie leczenia przeziębienia i grypy

Syrop robiony z cebuli, często również z dodatkiem czosnku, mający złagodzić skutki przeziębienia i grypy, używały już nasze Mamy i Babcie, a jego skuteczności w tej kwestii naprawdę trudno jest zaprzeczyć. Nie tylko wzmacnia osłabioną odporność, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym czy przesilenia wiosennego, ma także działanie wykrztuśne ułatwiające pozbycie się wydzieliny zalegającej w drogach oddechowych.

Łagodzenie ukąszeń owadów

Szczególnie uciążliwych w lecie, kiedy jesteśmy narażeni między innymi na komary, pszczoły czy osy. Miejsce ukąszenia należy regularnie przecierać sokiem z cebuli, łagodzącym pieczenie, swędzenie i zmniejszającym obrzęki, a ponadto zapach cebuli działa odstraszająco na wiele owadów.

Cebula – czy istnieją przeciwwskazania do jej spożycia?

Licznym zaletom i właściwościom zdrowotnym cebuli nie da się zaprzeczyć, niestety nie każdy może z tego skorzystać. Istnieją bowiem przeciwwskazania i skutki uboczne mogące utrudniać lub wręcz uniemożliwiać jej spożycie, a najistotniejsze, jakie należy uwzględnić, to:

• możliwość wystąpienia skórnych reakcji alergicznych, wysypki i swędzenia;
• reakcje alergiczne układu oddechowego, duszności, kichanie, nasilenie objawów astmy;
• niektóre choroby wątroby;
• schorzenia nerek i woreczka żółciowego;
• niewydolność mięśnia sercowego;
• nadwrażliwość układu pokarmowego, a zbyt duże spożycie cebuli może spowodować wzdęcia, zaparcia, biegunki i nudności;
• nasilenie objawów refluksu żołądkowego;
• możliwość zmiany zapachu oddechu i potu, wstydliwy problem powodujący spory dyskomfort psychiczny.

Źródła:

• https://www.healthline.com/nutrition/shallot-vs-onion
• https://www.healthline.com/nutrition/best-time-to-eat-onion
• https://www.healthline.com/nutrition/disadvantages-of-onion
• https://www.healthline.com/nutrition/onion-benefits