Bazylia i oregano – dwie włoskie przyprawy korzystne dla zdrowia

Spośród wielu kuchni świata szczególnie korzystnie wyróżnia się kuchnia włoska, w której zastosowanie znajdują przyprawy nie tylko poprawiające smak potraw, ale i osłabiony stan zdrowia. Niektóre z nich warto wprowadzić do swojego codziennego menu, a dwie najbardziej popularne to z pewnością bazylia i oregano. Nie tylko zachwycają unikalnym smakiem i aromatem, pozwalają także na uzupełnienie niezbędnych substancji odżywczych.

Czy kuchnia włoska jest zdrowa?

kuchnia włoska spaghetti

Kuchnia włoska kojarzy się nam z ciepłem tego pięknego kraju i jednocześnie z wieloma popularnymi potrawami, wśród których prym wiodą z pewnością różne rodzaje makaronów podawanych z rozmaitymi aromatycznymi sosami. W przeważającej większości są one robione na bazie pomidorów i innych warzyw, lecz ciągle toczy się dyskusja nad ich wpływem na zdrowie, przede wszystkim nad tym, czy są tuczące, czy nie.

Nie da się ukryć, że niektóre potrawy, zwłaszcza tradycyjnej kuchni włoskiej, mogą stać się przyczyną rosnącej nadwagi i otyłości, chociaż nie zawsze jest to regułą. Jednakże większość dietetyków podkreśla w swoich opiniach jej korzystny wpływ na zdrowie, co cechuje większość kuchni z basenu Morza Śródziemnego. Znajduje się w niej dużo warzyw, owoców, przy jednoczesnej mniejszej ilości mięsa, spożywa się też sporo ryb i owoców morza. Większość potraw przygotowuje się na wyjątkowo zdrowej oliwy z oliwek, przeważnie extra virgin, czyli z pierwszego tłoczenia.

Przysłowiowe pierwsze skrzypce grają w niej przyprawy, całkowicie odmienne od tych, jakie stosujemy w naszym kraju, a dwie najczęściej stosowane to właśnie bazylia i oregano. Można ich używać w postaci suszonej, lecz prawdziwy włoski kucharz i włoska gospodyni domu zawsze używają świeżych liści, rosnących w ogrodzie lub doniczce, i właśnie takie zachowują pełnię swoich wartości odżywczych.

Czym jest bazylia?

bazylia

Opis tych dwóch smakowitych i zdrowych ziół zaczniemy w kolejności alfabetycznej, od bazylii. Jest to roślina znana już od starożytności, występujące w wielu odmianach, powszechnie stosowana nie tylko w kuchni, ale i w medycynie oraz w kosmetyce. Bazylię zaliczamy do rodziny jasnowatych, znanych jest jej blisko 70 gatunków, rosnących w różnych częściach świata, lecz przeważnie w klimacie podzwrotnikowym. Do najbardziej znanych gatunków tej smacznej rośliny możemy zaliczyć takie trzy, jak:

Bazylia pospolita (Ocimum basilicum)

To właśnie ją używamy do poprawy smaku potraw włoskiej kuchni, nadającą im ten charakterystyczny pikantny i jednocześnie słodki smak. Jest to roślina jednoroczna, dorastająca do około 50 cm wysokości, a zastosowanie znajdują jej liście, jasnozielone, długości do 5 cm, wyposażone w gruczoły produkujące olejki eteryczne.

Bazylia cytrynowa (Ocimum basilicum citrodora)

Różniąca się od odmiany pospolitej długością i kształtem liści, które są bardziej spiczaste i przede wszystkim cytrynowym smakiem oraz zapachem. Liście bazylii cytrynowej mogą też mieć zróżnicowaną kolorystykę, od jasnozielonej, aż po czerwoną z purpurowymi fragmentami. Używa się nie tylko jej liści, ale i kwitnących wierzchołków.

Bazylia cynamonowa (Ocimum basilicum cinnamon)

Jak sama jej nazwa wskazuje, mająca charakterystyczny smak inne popularnej i zdrowej przyprawy, czyli cynamonu. Także znajduje zastosowanie w kuchni, lecz zazwyczaj nie w potrawach mięsnych czy sosach, ale do przyprawiania ciast i deserów.

Jakie składniki odżywcze zawierają liście i inne części bazylii?

Jeśli bazylia ma znaleźć zastosowanie nie tylko jako smaczny dodatek np. do sosu pomidorowego, to musi uzupełniać braki substancji odżywczych w organizmie. Analizując jej skład, od razu zauważymy, że naprawdę ma się czym pochwalić, a te smakowite zielone lub suszone liście zawierają:

  • witaminę A;
  • witaminy z grupy B, w tym kwas foliowy (B9);
  • witaminę C;
  • witaminę K;
  • sole mineralne: cynku, fosforu, magnezu, manganu, potasu, wapnia i żelaza;
  • flawonoidy;
  • terpeny;
  • garbniki.

Co to jest oregano?

Kolejną włoską przyprawą, którą warto mieć nie tylko w kuchni, ale i w domowej, ziołowej apteczce, jest oregano. Inna jego używana nazwa to lebiodka pospolita i jej smak, aromat i właściwości lecznicze doceniano już w starożytnym Rzymie i ówczesnej Grecji.

Oregano, nazywane w naszym kraju dzikim majerankiem, należy do rodziny jasnowatych i rośnie nie tylko w Europie, ale i Azji oraz Afryce. Tworzy rozgałęzioną łodygę dorastającą do 80 cm wysokości, a zarówno ona, jak i długie na 4 cm liście, wydzielają charakterystyczny zapach. Materiałem zielarskim i poprawiającym smak potraw są przede wszystkim liście, które można używać w postaci świeżej lub suszonej.

Czym wyróżnia się skład chemiczny oregano?

oregano

Podobnie, jak przedstawiona wcześniej bazylia, także oregano wyróżnia się spośród innych śródziemnomorskich przypraw unikalnym, bogatym składem. Najważniejsze, jednocześnie decydujące o zapachu i smaku rośliny, są dwa olejki eteryczne, karwakrol i tymol. Oczywiście to nie jedyne związki aktywne, liście oregano zawierają też:

  • witaminę A;
  • beta-karoten;
  • witaminy z grupy B: tiaminę (B1) i ryboflawinę (B2), niacynę (B3), kwas pantotenowy (B5), pirydoksynę (B6), kwas foliowy (B9);
  • witaminę C;
  • witaminę E;
  • witaminę K;
  • minerały, takie jak cynk, fosfor, magnez, mangan, miedź, potas, selen, siarka, wapń i żelazo;
  • flawonoidy, w tym kwercetyna;
  • garbniki;
  • błonnik pokarmowy;
  • kwasy fenolowe: chlorogenowy, rozmarynowy, galusowy, ferulowy.

Które właściwości lecznicze bazylii i oregano warto wyróżnić?

Tak bogaty skład obu tych przypraw od dawna doceniają specjaliści z różnych dziedzin, przede wszystkim od ziołolecznictwa, czyli fitoterapii. Zdecydowanie warto wprowadzić je do swojej diety, i to nie tylko ze względu na walory smakowe, lecz i korzyści zdrowotne, jakie w stosunkowo krótkim czasie odczuje prawie cały organizm. Do najważniejszych właściwości leczniczych bazylii i oregano można zaliczyć:

Wspomaganie pracy układu trawiennego

Bazylia i oregano to doskonały wybór między innymi dla osób na diecie odchudzającej, a tę pierwszą przyprawę cechuje niska kaloryczność. Jej 100 g to tylko 22 kcal, tak samo niski jest indeks glikemiczny wynoszący 14. Regularne spożywanie bazylii i oregano poprawia pracę układu pokarmowego, pobudza syntezę soku żołądkowego, łagodzi zaburzenia trawienne, takie jak niestrawności, zgaga, biegunka i wzdęcia.

Mają jednocześnie działanie rozkurczowe, przyspiesza usuwanie nadmiaru gazów jelitowych, przeciwdziała bolesnym kolkom, zwiększa przyswajanie składników odżywczych pochodzących z pożywienia. Oregano można stosować także przy łagodzeniu objawów niedoczynności wątroby i dróg żółciowych oraz wrzodów lub zapalenia żołądka.

Należy jednak spożywać je z nieco większym umiarem niż bazylię, jest bardziej kaloryczne, 100 g to aż 265 kcal, ma jednak niższy indeks glikemiczny, wynoszący 1,3.

Działanie przeciwgrzybicze, antybakteryjne i przeciwzapalne

Zarówno bazylia, jak i oregano mają silne działanie antybakteryjne i przeciwgrzybicze, co umożliwiają zawarte w roślinach olejki eteryczne i inne składniki wykazujące skuteczność na takie grupy tych chorobotwórczych mikroorganizmów jak:

  • gronkowiec złocisty;
  • grzyby Candida albicans;
  • bakterie E.coli.

Obie przyprawy wykazują jednocześnie silne właściwości przeciwzapalne, dzięki czemu organizm jest lepiej chroniony przed potencjalnymi stanami zapalnymi i infekcjami o zróżnicowanym podłożu. Duża zawartość witamin i minerałów ma także wpływ na wydajniejszą pracę układu immunologicznego, produkcję większej ilości przeciwciał.

Korzystny wpływ na układ nerwowy

Oba zioła oddziałują pozytywnie na układ nerwowy, mają sprawdzone działanie uspokajające. Można je stosować jako środek wspomagający radzenie sobie ze wszystkimi skutkami stresu i innych stanów napięć nerwowych czy stanów depresyjnych, ponieważ doskonale poprawiają nastrój psychiczny.

Kuracja z użyciem olejków z bazylii lub oregano w postaci inhalacji, czyli aromaterapii, nie tylko podnosi nastrój, poprawia także funkcjonowanie mózgu, zwiększając pamięć, koncentrację i zdolności poznawcze.

Łagodzenie objawów przeziębienia

W czym przoduje zwłaszcza oregano, które można używać jako wyjątkowo skuteczne remedium na kaszel, dzięki temu, że ułatwia odkrztuszanie wydzieliny zalegającej w dolnych drogach oddechowych. Znajduje zastosowanie także przy infekcjach górnych dróg oddechowych, takich jak zapalenie zatok.

Leczeniu tego typu infekcji sprzyjają właściwości przeciwzapalne, antybakteryjne i przeciwgrzybicze obu przypraw. Radzą sobie również z infekcjami o podłożu wirusowym, warto docenić też ich działanie antyoksydacyjne, eliminujące z organizmu wolne rodniki, przyczynę wielu różnych chorób.

Jakie jest zalecane dzienne dawkowanie bazylii i oregano?

Jeśli stosujemy bazylię i oregano w kuchni, najczęściej w postaci suszonej, to po prostu dodajemy je do danej potrawy, aż uzyska pożądany smak. Jeśli zaś używamy ich w postaci suplementów diety w tabletkach, to należy ściśle przestrzegać zaleceń producenta opisanych w dołączonej ulotce. Dawkowanie olejku w celach inhalacyjnych wymaga zastosowania maksymalnie 20-30 kropli, a zabieg powtarzamy 2-3 razy dziennie.

Czy istnieją przeciwwskazania do spożycia bazylii i oregano?

Korzyści z używania w celach leczniczych bazylii i oregano są trudne do podważenia, lecz należy wcześniej zapoznać się z przeciwwskazaniami, które mogą co najmniej utrudnić, a w niektórych przypadkach wręcz uniemożliwić ich spożycie.

Bazylia – przeciwwskazania:

  • epilepsja;
  • wahania ciśnienia krwi;
  • zaburzenia krzepliwości krwi;
  • choroby wątroby o nasilonych objawach;
  • ciąża i okres karmienia piersią;
  • alergia na poszczególne przyprawy i zioła.

Oregano – przeciwwskazania:

  • ciąża i karmienie piersią;
  • choroby w obrębie układu pokarmowego, np. zapalenie żołądka lub jelit;
  • alergia;
  • wchodzenie w interakcje z niektórymi lekami, np. przeciwzakrzepowymi.

Obie przyprawy mogą też powodować pewne skutki uboczne, zazwyczaj przy zjedzeniu ich zbyt dużej ilości. Są to przede wszystkim dolegliwości trawienne, wzdęcia, nudności, niestrawność, biegunka i bóle brzucha. Występują one częściej w przypadku oregano, którego przedawkowanie może stać się przyczyną uczucia osłabienia, zmęczenia, a nawet zawrotów głowy. Jeśli zamierzamy użyć tych przypraw w formie olejków, to warto wcześniej sprawdzić, czy nie wywołają alergicznych reakcji skórnych, podrażnień i zaczerwienienia.

Źródła:

Zobacz także:
Matcha Extreme – naturalny suplement diety pozwalający schudnąć szybko i bezpiecznie
Keto Probiotix – dzięki zjawisku ketozy zgubisz wszystkie zbędne kilogramy
Nootronin – suplement diety wspomagający funkcjonowanie mózgu
Nicosadio – plastry, dzięki którym skończysz z paleniem papierosów
Keto Coffee Premium – suplement diety wspierający odchudzanie z siłą ketozy

Leave a Comment

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.