Andropauza – przyczyny i sposoby łagodzenia objawów męskiego klimakterium

Panowie, którzy wchodzą w tzw. wiek średni, czyli powyżej 50 roku życia, bardzo często zauważają u siebie pewne niepokojące objawy. Zazwyczaj dotyczą one trzech sfer życia mężczyzny, psychicznej, fizycznej i seksualnej. Jeśli nie są wywołane przez zmiany chorobowe, to mogą świadczyć o tym, że organizm wchodzi w fazę andropauzy, czyli męskiego przekwitania.

Co rozumiemy przez pojęcie andropauzy?

Badania wykazują, że na symptomy związane z andropauzą narzeka już niemal połowa panów powyżej 50-55 roku życia. Obowiązująca, ogólnie przyjęta definicja określa andropauzę jako okres życia, kiedy pojawiają się objawy, które można śmiało porównać do menopauzy, czyli klimakterium u kobiet. Jest to całkowicie naturalne zjawisko, któremu nie da się zapobiec, lecz da się w znacznym stopniu złagodzić jego przebieg. Dzięki temu uda się lepiej znieść wszystkie pojawiające się w tym okresie zaburzenia, pogorszenie się ogólnego stanu zdrowia, czy spadek sprawności seksualnej i zdolności intelektualnych.

Wszystko to powoduje jednocześnie pogorszenie się jakości życia, na szczęście można temu skutecznie przeciwdziałać, stosując naturalne metody bez żadnych skutków ubocznych. Sama nazwa andropauzy jest połączeniem dwóch greckich słów, „andros”, oznaczającego mężczyznę oraz „pausis”, czyli przerwa, można więc powiedzieć, że idealnie oddaje ten specyficzny stan w życiu mężczyzny.

Jakie są najczęstsze przyczyny andropauzy?

Zanim zajmiemy się łagodzeniem objawów męskiego klimakterium, powinniśmy dowiedzieć się, co jest ich przyczyną. Podstawowa, wskazywana przez specjalistów w tej dziedzinie medycznej, to pojawiające się wraz z wiekiem niedobory kilku hormonów niezwykle istotnych dla funkcjonowania męskiego organizmu:

• testosteronu;
• dihydrotestosteronu (DHT);
• dehydroepiandrosteronu (DHEA), nazywanego „hormonem młodości”;
• estronu, kolejnego hormonu płciowego;
• hormonu wzrostu;
• melatoniny.

Są to naturalne przyczyny, lecz męskie klimakterium czasami występuje wcześniej niż po 50 roku życia, niekiedy sami jesteśmy temu winni, prowadząc niezdrowy, niehigieniczny tryb życia. Andropauzę może przyspieszyć, i to znacznie, nadużywanie alkoholu i innych używek, niewłaściwe nawyki żywieniowe czy brak odpowiedniego poziomu aktywności fizycznej. Niemały wpływ mają też przyjmowane leki, przede wszystkim działające psychoaktywnie.

Których objawów andropauzy nie da się zlekceważyć?

Czas wystąpienia pierwszych objawów andropauzy zależy jednak od indywidualnych preferencji każdego organizmu, lecz w przeważającej większości przypadków są one tak charakterystyczne, że trudno je pomylić z innymi dolegliwościami. Pojawiające się symptomy można podzielić na trzy zasadnicze grupy:

Objawy seksualne

Chyba najważniejsze z punktu widzenia każdego mężczyzny, który dotychczas prowadził aktywne życie seksualne i nie miał powodów do narzekania na jakiekolwiek zaburzenia swojej sprawności w tej właśnie kwestii. Niestety, spadający gwałtownie poziom męskich hormonów płciowych odbija się na niej zdecydowanie niekorzystnie, a świadczące o tym symptomy to:

• obniżone libido, częsty brak ochoty na seks;
• zaburzenia erekcji, utrudniające lub wręcz uniemożliwiające odbycie stosunku;
• niższa niż dotychczas aktywność seksualna;
• słabsza płodność, a w skrajnych przypadkach także całkowita bezpłodność.

Objawy somatyczne

Czyli cały zespół fizycznych dolegliwości mogących towarzyszyć męskiemu okresowi przekwitania, o różnym stopniu nasilenia, od łagodnego, aż do niemal całkowicie utrudniającego normalne funkcjonowanie. To właśnie somatyczne objawy andropauzy można pomylić z innymi schorzeniami, a wielu panów narzeka w tym czasie na:

• problemy z sercem i układem krążenia, przede wszystkim na trudne do uregulowania nadciśnienie tętnicze i zaburzenia rytmu serca;
• bóle mięśni, stawów i kości;
• osteoporozę, czyli zmniejszenie gęstości kości;
• zmniejszenie wielkości jąder;
• powiększenie piersi wynikające z zaburzeń pracy układu hormonalnego;
• otyłość brzuszną;
• gwałtowne uderzenia gorąca i silne pocenie się, objawy podobne, jak przy kobiecej menopauzie;
• ciągłe uczucie fizycznego zmęczenia;
• problemy ze snem, przede wszystkim z zasypianiem i budzeniem się kilka razy w ciągu nocy, wynikające właśnie ze spadków poziomu odpowiedzialnej za sen melatoniny;
• silne bóle i zawroty głowy;
• redukcję grubości skóry i zwiększone wypadanie włosów;
• przerost prostaty powodujący spadek sprawności seksualnej i trudności z prawidłowym oddawaniem moczu;
• wolniejszy metabolizm powodujący odkładanie się większych ilości tkanki tłuszczowej i wzrost masy ciała;
• brak apetytu;
• wyższą odporność organizmu na działanie insuliny, co może stać się przyczyną gwałtownych wzrostów poziomu cukru we krwi, podwyższonym ryzykiem rozwoju cukrzycy.

Objawy psychiczne

Andropauza negatywnie wpływa nie tylko na stan fizyczny organizmu, ale i na zdrowie psychiczne, a do najbardziej uciążliwych jej objawów o tym podłożu możemy zaliczyć:

• ciągłe uczucie lęku i niepokoju;
• podwyższoną nerwowość, drażliwość i wybuchowość;
• uczucie smutku i zniechęcenia mogące prowadzić do nastrojów depresyjnych;
• gwałtowne wahania nastroju, od smutku do stanów euforycznych;
• gorszą pamięć, koncentrację i mniejsze zdolności poznawcze;
• zaburzenie rytmu dobowego.

Jakie są sposoby łagodzenia andropauzy?

Jak widać, lista objawów andropauzy, zwłaszcza fizycznych, jest naprawdę długa, dlatego trzeba w jakiś sposób skutecznie je złagodzić. Przeważnie stosuje się w tym celu metody farmakologiczne, uzupełnianie, najczęściej w postaci tabletek, braków testosteronu i innych, wymienionych wyżej hormonów. Niestety, nie każdy mężczyzna może skorzystać z takiej hormonalnej kuracji, niesie ona ze sobą pewne skutki uboczne, istnieją też przeciwwskazania do jej zastosowania.

Panowie, którzy z różnych przyczyn nie mogą skorzystać z terapii farmakologicznej, powinni rozważyć zastosowanie alternatywnych metod radzenia sobie z andropauzą, zastosowanie ziół i roślin o właściwościach prozdrowotnych. Specjaliści od fitoterapii polecają między innymi takie zioła i inne rośliny lecznicze jak:

Kozieradka

Kozieradka pospolita (Trigonella foenum-graecum), to roślina należąca do licznej rodziny bobowatych, mająca szerokie działanie skuteczne nie tylko w przypadku męskiego klimakterium. Wspiera osłabiony organizm wielopłaszczyznowo, a jej właściwości lecznicze są bezpośrednio powiązane z bogatym składem. Zawiera między innymi witaminę A, witaminy z grupy B, tiaminę (B1), ryboflawinę (B2), pirydoksynę (B6), kwas foliowy (B9), witaminę C oraz saponiny steroidowe, flawonoidy i liczne minerały, cynk, fosfor, magnez, wapń i żelazo. Dzięki nim cechuje się działaniem:

• łagodzącym wiele nieprzyjemnych objawów andropauzy;
• redukującym poziom cukru, trójglicerydów i „złego” cholesterolu LDL we krwi;
• przeciwzapalnym, antybakteryjnym i przeciwbólowym;
• usprawniającym i przyspieszającym przebieg procesów metabolicznych;
• antyoksydacyjnym, wspomagającym usuwanie z organizmu chorobotwórczych wolnych rodników;
• regulującym produkcję hormonów płciowych, podnoszącym przede wszystkim poziom testosteronu dzięki obecności diosgeniny.

Byzdyganek naziemny

Znany także pod łacińską nazwą Tribulus terrestris, także stosowany w przypadku andropauzy, skuteczny przede wszystkim na jej objawy seksualne. Buzdyganek naziemny cechuje unikalny skład pełen saponin steroidowych, flawonoidów, kwasu chlorogenowego i witaminy C, silnego antyoksydantu. Działanie wspierają składniki mineralne, potas, wapń i żelazo, razem nadające mu właściwości:

• wzmacniające osłabioną potencję i wznoszące ją na całkiem nowy poziom;
• zwiększające produkcję i uwalnianie tlenku azotu, co pozwala szybciej osiągnąć mocną i długotrwałą erekcję;
• podwyższającą płodność, poprzez zwiększenie ilości i ruchliwości plemników;
• łagodzące negatywne skutki stresu, potęgujące odczuwanie innych objawów męskiego klimakterium;
• umożliwiające wydajniejsze spalanie komórek tłuszczu, co pozwoli uniknąć nadwagi i otyłości;
• regulujące za wysokie ciśnienie krwi i pozwalające utrzymać jego bezpieczny, niezagrażający zdrowiu poziom.

Czarnuszka

Do łagodzenia symptomów męskiego przekwitania zalecana w postaci łatwo przyswajalnego olejku, rosnąca w naturze w basenie Morza Śródziemnego, uprawiana także w innych częściach Europy, coraz częściej i w Polsce. Niewielkie ziarenka czarnuszki (Nigella Sativa), nazywanej także czarnym kminkiem, to prawdziwa skarbnica cennych substancji odżywczych, witamin A, B, C i E, fosfolipidów, flawonoidów, aż ośmiu aminokwasów, soli cynku, magnezu, potasu, selenu, sodu, wapnia i żelaza. Jeśli chodzi o właściwości lecznicze oleju z czarnuszki, to szczególnie warto podkreślić:

• podniesienie poziomu testosteronu do norm właściwych dla danej grupy wiekowej;
• działanie antybakteryjne, antywirusowe, antyseptyczne, antyalergiczne i przeciwzapalne;
• pomoc w utrzymaniu właściwego poziomu cholesterolu LDL we krwi;
• wzmocnienie funkcjonowania układu odpornościowego;
• usuwanie z organizmu nadmiaru wolnych rodników;
• sprawniejszy metabolizm glukozy;
• podniesienie produkcji insuliny.

Żeń-szeń

Roślina, której właściwości są wręcz legendarne, a zastosowanie znajduje jej sproszkowany korzeń, składnik wielu naturalnych preparatów i suplementów diety mających złagodzić niemal wszystkie symptomy andropauzy. Tak jak w przypadku wymienionych wyżej ziół i roślin, także w jego przypadku działanie zależy od składu, a najważniejsze w nim są saponiny triterpenowe, witamina B1, witamina B4 (cholina), witamina C i witamina E. Regularna suplementacja żeń-szenia (Panax ginseng) skutkuje:

• redukcją negatywnych skutków stresu;
• odczuwalną poprawą samopoczucia, fizycznego i psychicznego;
• wzmocnieniem pamięci i koncentracji;
• dużymi zastrzykami energii niezbędnej do codziennej aktywności fizycznej;
• wsparciem dla osłabionego układu odpornościowego;
• przywróceniem prawidłowego poziomu libido, dzięki podniesieniu produkcji testosteronu;
• brakiem problemów z erekcją.

Oczywiście to nasz subiektywny wybór roślin i ziół, które umożliwiają poradzenie sobie z andropauzą, mogącą niemal całkowicie zrujnować stan zdrowia i obniżyć komfort życia. Oprócz nich można jeszcze zastosować np. paprykę i w taki sposób zmodyfikować swoją codzienną dietę, aby znalazły się w niej duże ilości wymienionych wyżej witamin, minerałów i pozostałych cennych składników odżywczych.

Źródła:

• https://www.healthline.com/nutrition/ginseng-benefits
• https://www.healthline.com/nutrition/what-is-nigella-sativa
• https://www.healthline.com/nutrition/fenugreek
• https://www.healthline.com/nutrition/tribulus-terrestris