Aloes – szerokie właściwości lecznicze, którym warto zaufać

Jedną z podstaw medycyny naturalnej, decydującą o jej skuteczności we wspomaganiu leczenia i profilaktyce wielu chorób, jest zastosowanie roślin o potwierdzonych i szerokich właściwościach zdrowotnych. Są to zarówno zioła rosnące w naszych ogrodach i na łąkach, jak i rośliny, które dotarły do Polski z egzotycznych krajów, lecz można je z powodzeniem hodować nawet w domu. W doniczce, postawionej na balkonie lub parapecie, doskonale będzie rósł aloes zwyczajny, który świetnie sprawdzi się w łagodzeniu objawów wielu dolegliwości.

Aloes – znany i doceniany od tysięcy lat

Aloes zwyczajny (Aloe vera) to roślina należąca do licznej rodziny sukulentów, której właściwości lecznicze są znane ludzkości od tysięcy lat. Na świecie rośnie ponad 300 jej odmian, porastając głównie suche rejony Europy, Azji, Afryki i obu Ameryk. W naturze krzak aloesu dorasta nawet do kilku metrów wysokości, kiedy zaś odmiany hodowane w domach nie przekraczają zazwyczaj 50 – 60 cm.

Jego wyglądu nie da się pomylić z żadną inną rośliną, a najbardziej charakterystyczne są, długie, grube i mięsiste liście z kolcami na brzegach, złożone z trzech warstw:

• zewnętrznej, osłonowej, ochraniającej przed wyparowywaniem wody;
• środkowej, współtworzonej przez duże ilości soku o gorzkim smaku;
• wewnętrznej, pełnej miąższu o gęstej, żelowej konsystencji.

Aloes – bogactwo składników odżywczych

Najważniejszą częścią aloesu, wykorzystywaną jako składnik wielu preparatów medycznych i kosmetyków, są właśnie te mięsiste liście, a konkretnie pochodzący z nich miąższ. To w nim natura zawarła istne bogactwo cennych składników odżywczych, niezwykle potrzebnych dla zachowania zdrowia, takich jak:

Witamina A

Pierwsza wręcz niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, należąca do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, o zróżnicowanych źródłach występowania, a nazwa witaminy A odnosi się zazwyczaj do dwóch substancji:

• retinolu, którego podstawowym źródłem są produkty pochodzenia zwierzęcego, a znajdziemy go w mięsie wołowym i drobiowym, rybach morskich, nabiale;
• beta-karotenu, czyli prowitaminy A, której najwięcej znajdziemy w produktach roślinnych, warzywach i owocach.

Niezależnie od źródła pochodzenia, także suplementowana w postaci preparatów zawierających aloes, witamina A pełni niezwykle ważne funkcje w organizmie człowieka:

• odpowiada za prawidłowe widzenie, minimalizując ryzyko „kurzej ślepoty”;
• przyspiesza regenerację uszkodzonych komórek;
• wzmacnia osłabioną odporność organizmu;
• przeciwdziała rozwojowi nowotworów;
• zapobiega zakażeniom, dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym, antywirusowym i antybakteryjnym;
• dba o zdrowie skóry, przeciwdziałając jej stanom zapalnym, czy wystąpieniu trądziku;
• wzmacnia włosy, zapobiegając ich przyspieszonemu, nadmiernemu wypadaniu.

Witamina C

Występująca także pod nazwą kwasu askorbinowego, kolejna substancja wchodząca w skład aloesu, bezpośrednio rzutująca na jego właściwości prozdrowotne i kosmetyczne. Witamina C nie bez powodów jest uważana za jedną z najważniejszych dla zdrowia, na co wpływ ma jej korzystne oddziaływanie na ludzki organizm:

• udział w procesie produkcji czerwonych krwinek;
• usuwanie wolnych rodników, jest bowiem silnym antyoksydantem;
• poprawa pracy serca i całego układu krążenia;
• zwiększona synteza kolagenu, materiału współtworzącego większość tkanek;
• powstrzymywanie i opóźnianie naturalnych procesów starzenia się skóry;
• wzmocnienie odporności;
• przyspieszenie leczenia ran i podrażnień skóry, stąd też wzięło się najbardziej znane zastosowanie soku z aloesu;
• aktywacja enzymów i ułatwienie przyswajania żelaza;
• wzmocnienie osłabionych, odwapnionych kości i chrząstek stawowych.

Witaminy z grupy B

Kolejne umożliwiające pracę najważniejszym narządom i układom, uczestniczące w licznych procesach zachodzących wewnątrz naszego ciała. Grube, pełne miąższu i soku, liście aloesu także nie są ich pozbawione i znajdziemy w nich następujące witaminy z grupy B:

• witaminę B4, cholinę, odpowiedzialną za prawidłową budowę komórek, regulującą gospodarkę lipidową, pracę wątroby i serca, minimalizującą ryzyko nowotworów. Korzystnie wpływa też na pracę mózgu, przeciwdziałając w ten sposób objawom demencji oraz rozwojowi choroby Alzheimera. Jest jednocześnie zalecana kobietom w ciąży, pozwalając uniknąć wad rozwojowych płodu czy stanu przedrzucawkowego;
• witaminę B9, kwas foliowy, także niezbędną dla kobiet w ciąży, nazywaną niekiedy witaminą B11, której zadaniem jest usuwanie negatywnych skutków stresu, regulacja wzrostu komórek, udział w produkcji czerwonych krwinek i kwasów nukleinowych, ochrona przed nowotworami, zapobieganie wiotczeniu skóry i powstawaniu zmarszczek, regulacja pracy układu nerwowego;
• witaminę B12, kobalaminę, którą także musimy dostarczać w zalecanej dziennej dawce, zapobiega bowiem degeneracji nerwu wzrokowego i zwyrodnieniu plamki żółtej, łagodzi dolegliwości trawienne, działa kojąco na podrażnioną skórę głowy. Braki kobalaminy zakłócają pracę układu nerwowego, powodując zaburzenia koncentracji, trzeba też się liczyć z nasileniem objawów stresu, rozdrażnieniem, zmianami nastroju oraz osłabieniem libido.

Witamina E

Nie bez przyczyny powszechnie nazywana „witaminą młodości” i to między innymi dzięki niej żel aloesowy znalazł zastosowanie w kosmetykach przeznaczonych do codziennej pielęgnacji skóry, zwłaszcza wrażliwej, skłonnej do zaczerwienień i podrażnień. Jest kolejną witaminą rozpuszczalną w tłuszczach, a jej najważniejsze właściwości zdrowotne to:

• eliminacja wolnych rodników z organizmu, ochrona przed stresem oksydacyjnym;
• pomoc w zachowaniu prawidłowej krzepliwości krwi;
• przeciwdziałanie zakrzepom mogącym stanowić zagrożenie dla życia, poprzez zmniejszenie agregacji, czyli zjawiska zlepiania się płytek krwi;
• regulacja poziomu frakcji LDL cholesterolu we krwi, ważny element profilaktyki chorób serca i układu krwionośnego;
• opóźnienie starzenia się skóry, jej wygładzenie dzięki działaniu przeciwzmarszczkowemu oraz dogłębne nawilżenie;
• ochrona skóry przed szkodliwym wpływem promieniowania UV;
• zwiększenie wydolności mięśniowej, co z pewnością docenią osoby aktywne fizycznie;
• lepsza owulacja u kobiet, wsparcie rozwoju płodu;
• wspomaganie leczenie bezpłodności u mężczyzn, wyższa potencja.

Składniki mineralne

Niemal tak ważne dla zachowania zdrowia, jak witaminy, a stosowanie aloesu może nam dostarczyć minerały, spośród których warte wyróżnienia to:

• chrom, którego zadaniem jest między innymi regulacja poziomu „złego” cholesterolu oraz glukozy we krwi, udział w tworzeniu witamin, obniżenie BMI, powinny go więc stosować osoby z nadwagą i otyłością;
• wapń, odpowiedzialny za właściwą mineralizację, sztywność oraz gęstość kości, zabezpieczający przed osteoporozą, uczestniczący także w procesach metabolicznych, łagodzący objawy alergii dzięki właściwościom przeciwzapalnym i zmniejszającym wysięk z nosa;
• magnez, noszący zaszczytną nazwę „pierwiastka życia”, regulatora pracy tarczycy, trawienia, minimalizującego ryzyko rozwoju wielu niebezpiecznych chorób, w tym nadciśnienia tętniczego, arytmii, astmy, czy kamicy nerkowej. Wzmacnia także układ immunologiczny, poprawia pamięć i koncentrację;
• cynk, aktywny składnik kilkudziesięciu enzymów, biorący udział w przemianie węglowodanów i tłuszczów, działający przeciwgrzybiczo i przeciwzapalnie, wspierający pracę narządów wewnętrznych, przeciwdziałający demencji. Łagodzi bóle kostno-stawowe, reguluje cykle miesiączkowe, chroni przed prostatą, czyli przerostem stercza, wzmacnia osłabione włosy i paznokcie, neutralizuje negatywne efekty chorób skóry powodujących łysienie oraz trądzik;
• potas, pozwalający utrzymać prawidłowe ciśnienie krwi, regulujący ilość wydzielanej insuliny, gospodarkę wodną i równowagę kwasowo-zasadową, zapobiegający bolesnym skurczom mięśni, warunkujący prawidłowe spalanie tłuszczów, odpowiadający za dotlenienie mózgu.

Inne składniki

Jednakże aloes to nie tylko witaminy i minerały, ale i inne składniki, wiele tak samo istotnych dla naszego zdrowia, a przeprowadzona przez profesjonalne laboratoria analiza jego składu wykazuje również zawartość:

• sterydów roślinnych, następnych substancji o działaniu łagodzącym stany zapalne rozwijające się w organizmie, takich jak cholesterol, lupelol, β-sizosterol, kampesterol, mających właściwości przeciwzapalne i dezynfekujące;
• cukrów, przede wszystkim prostych, nazywanych też jednocukrami lub monosacharydami, glukozy i fruktozy, których duże ilości nie są zalecane. Na szczęście żel aloesowy zawiera też cukry złożone, czyli polisacharydy, takie jak glukomannan;
• hormonów, korzystnych zwłaszcza dla skóry, przyspieszających jej gojenie i regenerację;
• enzymów, których w aloesie jest aż osiem, o szerokim działaniu, między innymi przyspieszającym metabolizm tłuszczów;
• hormonów, jeszcze bardziej intensyfikujących procesy łagodzenia stanów zapalnych;
• aż 22 aminokwasów, niektórych wręcz niezbędnych dla życia człowieka.

Aloes – najważniejsze zastosowanie lecznicze

Sok aloesowy, pozyskiwany przede wszystkim z miąższu rośliny, mogąc pochwalić się aż tak bogatym składem, znajduje zastosowanie w łagodzeniu objawów i profilaktyce licznych dolegliwości. Warto więc wprowadzić preparaty mające go w składzie do swojej diety, a najważniejsze korzyści, jakie dzięki temu zyskamy, to:

Wzmocnienie odporności

Naszej naturalnej bariery immunologicznej, ochrony przed stanami zapalnymi, sezonowymi infekcjami i bardziej poważnymi schorzeniami. Znaczenie prawidłowej odporności jeszcze wzrosło teraz, w okresie pandemii COVID – 19, zadbajmy więc o nią z siłą składników zawartych w soku z aloesu, witamin i minerałów.

Regulacja poziomu cukru i cholesterolu

Absolutnie niezbędna jako element profilaktyki przeciwko cukrzycy, chorobie, na którą cierpią miliony ludzi na całym świecie. Aloes korzystnie oddziałuje na trzustkę, zwiększając produkcję insuliny, dzięki czemu chorzy unikną gwałtownych wahań poziomu glukozy, nierzadko kończących się poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi. Warto też wiedzieć, że sok z aloesu działa jakby wybiórczo, obniżając poziom cukru wyłącznie u osób chorych na cukrzycę.

Naszemu zdrowiu będzie również sprzyjał niższy, bezpieczny poziom „złego” cholesterolu, frakcji LDL, która w nadmiarze prowadzi do chorób serca i układu krążenia, przede wszystkim zatykającej naczynia krwionośne miażdżycy.

Pomoc w redukcji wagi

Nadwaga i otyłość to dwie choroby społeczne nieodłącznie związane z niewłaściwym sposobem odżywiania oraz brakiem aktywności fizycznej, siedzącym trybem życia. Stosowanie suplementów z aloesem lub picie jego soku to wręcz zbawienie dla układu trawiennego, przyspieszenie przemiany materii, wydajniejsze spalanie nadmiaru tkanki tłuszczowej. Przestaniemy także narzekać na typowe dolegliwości trawienne, wzdęcia, bóle brzucha i zaparcia, a układ pokarmowy zostanie dokładnie oczyszczony z toksyn.

Zdrowa, dobrze nawilżona skóra i mocne włosy

Aloes, jako dodatek do kosmetyków, żeli czy balsamów do pielęgnacji ciała, używa się w celu nawilżenia przesuszonej skóry i przywrócenia jej prawidłowego, naturalnego pH. Jego właściwości przyspieszają gojenie się ran, owrzodzeń, oparzeń i podrażnień. Skóra staje się gładka, doskonale nawilżona i odżywiona, wygładzają się także widoczne na niej zmarszczki i przebarwienia. Dodatkowo jest chroniona przed jednym z najgroźniejszych czynników rakotwórczych, promieniowaniem UV i efektami nadmiernego opalania, wykazuje bowiem skuteczność także na oparzenia słoneczne.

Preparaty z aloesem powinny stosować osoby z cerą skłonną do trądziku, który pomaga usunąć bez pozostawienia szpecących blizn, sprawdza się także przy innych chorobach skóry np. łuszczycy i egezmie. Nie zapominajmy też o jego korzystnym wpływie na porost włosów, złagodzenie stanów zapalnych skóry zapewnia właściwe funkcjonowanie mieszków i cebulek włosowych.

Aloes – przeciwwskazania do jego stosowania i ewentualne skutki uboczne

Jak przy większości roślin leczniczych, także w przypadku aloesu, istnieją przeciwwskazania do jego użycia dotyczące przede wszystkim:

• kobiet w ciąży i karmiących piersią;
• osób z ciężkimi schorzeniami układu pokarmowego np. jelit, chorobami nerek, serca i cukrzycą;
• osób cierpiących na hemoroidy, czyli żylaki odbytu;
• dzieci poniżej 12 roku życia.

Aloes może też wchodzić w interakcje z niektórymi lekami, zwłaszcza przeczyszczającymi, kiedy potęguje efekty ich działania oraz obniżającymi poziom cukru. Jego pozostałe, najczęściej spotykane skutki uboczne to:

• obniżenie poziomu potasu;
• pojawienie się krwi w moczu;
• uczucie osłabienia mięśni;
• nudności;
• biegunka połączona z silnym bólem brzucha;
• zaburzenia gospodarki elektrolitowej;
• zaburzenia czynności nerek.

Źródła:

• https://www.healthline.com/health/how-to-use-aloe-vera-plant#harvesting-the-plant
• https://www.healthline.com/nutrition/vitamin-a-benefits
• https://www.healthline.com/nutrition/what-is-choline
• https://www.healthline.com/nutrition/folic-acid
• https://www.healthline.com/nutrition/vitamin-b12-benefits
• https://www.healthline.com/nutrition/vitamin-c-benefits
• https://www.healthline.com/health/all-about-vitamin-e